Tijdlijn van de onderhandelingen

Een tijdlijn van de onderhandelingen over het chatcontrole wetsvoorstel van de EU, opgesteld door Europarlementariër Patrick Breyer. Oorspronkelijk gepubliceerd als onderdeel van Breyers dossier over chatcontrole. Hier voor de overzichtelijkheid ook apart op een pagina en vertaald in het Nederlands.

2020: De Europese Commissie stelt 'tijdelijke' wetgeving voor die chatcontrole mogelijk maakt

De voorgestelde 'tijdelijke' wetgeving (PDF) staat het doorzoeken van alle privéchats, berichten en emails op illegale afbeeldingen van minderjarigen en pogingen tot het contactleggen met minderjarigen toe. Hierdoor kunnen de dienstenaanbieders van Facebook Messenger, Gmail en anderen elk bericht scannen op verdachte tekst en afbeeldingen. Dit gebeurt in een volledig geautomatiseerd proces, mede door gebruik te maken van foutgevoelige 'kunstmatige intelligentie'. Als een algoritme een bericht als verdacht beschouwt, worden de inhoud en metagegevens ervan (meestal automatisch en zonder menselijke verificatie) bekendgemaakt aan een particuliere organisatie in de Verenigde Staten en van daaruit aan nationale politieautoriteiten over de hele wereld. De gerapporteerde gebruikers worden niet op de hoogte gebracht.

6 juli 2021: Het Europees Parlement keurt de wetgeving goed die chatcontrole mogelijk maakt

Het Europees Parlement stemde voor de ePrivacy-afwijking, die vrijwillige chatcontrole mogelijk maakt voor berichten- en emaildienstenaanbieders. Als gevolg hiervan voeren sommige dienstverleners in de Verenigde Staten, zoals Gmail en Outlook.com, al dergelijke geautomatiseerde bericht- en chatcontroles uit.

9 mei 2022: Europarlementariër Patrick Breyer heeft een rechtszaak aangespannen tegen het bedrijf Meta uit de Verenigde Staten

Volgens de jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie schendt de permanente en uitgebreide geautomatiseerde analyse van privécommunicatie fundamentele rechten en is deze verboden (punt 177). Voormalig rechter van het Europese Hof van Justitie prof. dr. Ninon Colneric heeft de plannen uitgebreid geanalyseerd en concludeert in een juridische beoordeling (PDF) dat de EU-wetgevingsplannen over chatcontrole niet in overeenstemming zijn met de jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie en in strijd zijn met de grondrechten van alle EU-burgers op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer, gegevensbescherming en vrijheid van meningsuiting. Op basis hiervan werd de rechtszaak aangespannen.

11 mei 2022: De Commissie presenteert een voorstel om chatcontrole verplicht te stellen voor dienstverleners

Op 11 mei 2022 kwam de Europese Commissie met een tweede wetsvoorstel, waarin de Europese Commissie alle aanbieders van chat-, berichten- en emaildiensten verplicht om deze massasurveillancetechnologie in te zetten zonder enige verdenking. Uit een representatieve enquête die in maart 2021 is gehouden, blijkt echter duidelijk dat een meerderheid van de Europeanen tegen het gebruik van chatcontrole is. (Gedetailleerde enquêteresultaten vind je hier.)