Stemronde over chatcontrole voorlopig geschrapt

De stemronde over chatcontrole die voor volgende week gepland stond is geschrapt, zo melden diplomatieke bronnen aan de Oostenrijkse publieke omroep en radiostation Deutschlandfunk.

Ambassadeurs van de EU-lidstaten kwamen op 8 oktober ’s avonds bijeen om het chatcontrole-wetsvoorstel van de Europese Commissie te bespreken. Na overleg kondigden de ambassadeurs aan dat de recente, door Denemarken voorbereidde versie van het voorstel op onvoldoende steun kon rekenen.

Het voorstel zal nu niet, zoals eerder gepland, in stemming worden gebracht tijdens de volgende vergadering van de EU-ministers van Rechtshandhaving en Binnenlandse Zaken op 13-14 oktober.

Positie Duitsland invloedrijk #

Voor de afwijzende positie van Duitsland over het voorstel wordt als invloedrijk beschouwd. Eerder meldde Jens Stahl van CDU/CSU al dat er onder een regering met diens partij geen steun voor chatcontrole zou komen. En Stefanie Hubig (SPD), minister van Justitie en Consumentenbescherming schreef online:

“Duitsland zal dergelijke voorstellen op EU-niveau niet accepteren (…) zelfs de ergste misdaden rechtvaardigen niet het opgeven van fundamentele burgerrechten”.

De rol van Duitsland is van belang, door de manier waarop wetten binnen de EU kunnen worden aangenomen. Voor het aannemen van een nieuwe wet is binnen EU-regels een gekwalificeerde meerderheid nodig. Een gekwalificeerde meerderheid wordt bereikt wanneer aan twee voorwaarden is voldaan:

• Tenminste 55% van de lidstaten stemt vóór. In de praktijk komt dat neer op tenminste 15 lidstaten.
• De lidstaten die vóór stemmen, vertegenwoordigen samen tenminste 65% van de totale bevolking van de EU.

Aangezien Duitsland met zo’n 83 miljoen inwoners een behoorlijk groot percentage van alle inwoners in de EU vertegenwoordigt (zo’n 18%), is het al snel lastig om een voorstel erdoor te krijgen als Duitsland zich er niet achter schaart.

Van tafel? #

Sommigen onthalen het bericht dat de stemronde over chatcontrole van 13-14 oktober geschrapt is als een overwinning.

Maar is het dat werkelijk? Variaties van het voorstel liggen er al sinds 2022. Er zijn al eerder EU-bijeenkomsten geweest waar het voorstel aanvankelijk op de agenda stond, en toen toch weer geschrapt werd—om vervolgens een paar maanden later weer op te duiken.

Het is mogelijk dat het onderwerp bij de volgende bijeenkomst van de groep Rechtshandhaving en Binnenlandse Zaken weer op de agenda zal komen. Die staat gepland voor 8-9 december 2025.